Khám Phá Tương Lai Xã Hội Web3: Từ Định Nghĩa Đến Mô Hình Kinh Doanh, Rồi Đến Ảnh Hưởng Của Cuộc Cách Mạng AI
I. Giới thiệu: Định nghĩa và phát triển của mạng xã hội Web3
Web3 xã hội đang định hình lại cách chúng ta nhìn nhận mạng xã hội và cung cấp một loạt các giải pháp đổi mới. Dù là tài chính xã hội ( SocialFi ) hay xã hội phi tập trung ( Desoc ), Web3 xã hội đang tích cực khám phá những khả năng của mạng xã hội trong tương lai.
Nhìn lại sự phát triển của các sản phẩm mạng xã hội, các sản phẩm mạng xã hội Web2 như Facebook, X( Twitter), Instagram, WeChat... đã mang lại cho người dùng sự tiện lợi chưa từng có trong việc chia sẻ, tương tác và giao tiếp. Nhưng sự tiện lợi này cũng ẩn chứa một số khó khăn. Các nền tảng mạng xã hội Web2 thường tập trung kiểm soát dữ liệu người dùng, thiếu tính minh bạch và bảo vệ quyền riêng tư, và việc quản trị cũng như quyết định của nền tảng thường do một số thực thể tập trung kiểm soát. Ngoài ra, sự khuyến khích cho người sáng tạo cũng là một điểm gây tranh cãi của các sản phẩm mạng xã hội Web2.
Trong khi đó, mạng xã hội Web3 đang định nghĩa lại mạng xã hội theo một cách hoàn toàn mới. Mạng xã hội Web3 nhấn mạnh tính phi tập trung, quyền riêng tư và kiểm soát dữ liệu của người dùng, cũng như các cơ chế khuyến khích của kinh tế tiền điện tử, đã xuất hiện các giao thức và sản phẩm như Lens, CyberConnect, Farcaster, Phaver, Debox, friend.tech, và các khái niệm SocialFi kết hợp tài chính và xã hội, định hình lại diện mạo của mạng xã hội. Trong khi đó, Desoc tập trung vào việc xây dựng hệ sinh thái xã hội phi tập trung nhằm loại bỏ nhiều vấn đề tồn tại trong mạng xã hội Web2.
Mặc dù lĩnh vực Social đã được kỳ vọng sẽ là bước tiếp theo cho Mass Adoption trong một thời gian dài, nhưng từ khi ra đời đến nay vẫn chưa có ứng dụng quy mô lớn nào xuất hiện. Tương lai của Web3 xã hội sẽ như thế nào? Liệu những sản phẩm xã hội liên tiếp xuất hiện có phải chỉ là những hiện tượng nhất thời hay sẽ trở thành Mass Adoption tiếp theo? Bài nghiên cứu này sẽ đi sâu vào các khái niệm cốt lõi và giải pháp của Web3 xã hội, phân tích tình trạng phát triển, ưu điểm và thách thức của nó. Chúng ta sẽ trở về bản chất của xã hội, xem xét lĩnh vực Web3 xã hội, tiết lộ những ưu điểm và thách thức của chúng, và thảo luận về vai trò của chúng trong việc định nghĩa lại mạng xã hội.
Hai, Tại sao cần có mạng xã hội Web3?
1、Bản chất của xã hội không thay đổi theo sự phát triển của lịch sử.
Như đã đề cập trong cuốn "Lịch sử ngắn gọn về mạng xã hội" của Tom Standage, chúng ta thường nghĩ rằng mạng xã hội là một khái niệm mới nổi lên cùng với sự phát triển của internet và công nghệ số. Tuy nhiên, thực tế là con người đã luôn giao tiếp và truyền thông qua nhiều hình thức khác nhau. Từ những bức thư cổ đại, các quán cà phê cho đến các mạng xã hội hiện đại, bản chất của mạng xã hội không hề thay đổi, chỉ có hình thức và công cụ kỹ thuật của nó là luôn tiến hóa. Mạng xã hội là một sự mở rộng của đặc điểm con người, là cách chúng ta không ngừng theo đuổi sự kết nối và giao tiếp.
Quan sát từ các giai đoạn lịch sử khác nhau, công nghệ đã có ảnh hưởng đáng kể đến sự phát triển và tiến hóa của mạng xã hội, là một động lực thay đổi quan trọng.
Thời kỳ cổ đại và truyền thông truyền thống: Ở cổ đại, thư tín, bưu điện và các phương thức khác là các phương tiện giao tiếp chính. Với sự phát minh của kỹ thuật in, sách và báo chí trở thành công cụ chính trong việc truyền bá thông tin, nhưng phạm vi giao tiếp bị hạn chế bởi địa lý và tốc độ truyền thông.
Thời đại điện báo và điện thoại: Cuối thế kỷ 19 đến đầu thế kỷ 20, sự xuất hiện của điện báo đã rút ngắn thời gian truyền bá thông tin, sự phổ biến của điện thoại đã thay đổi cách giao tiếp qua khoảng cách xa, mọi người có thể trao đổi thông tin nhanh chóng hơn.
Thời đại phát thanh và truyền hình: Các phương tiện phát thanh và truyền hình của thế kỷ 20 đã thay đổi cách thức truyền thông đại chúng, cho phép thông tin được lan rộng hơn, hình thành văn hóa, chính trị và quan niệm xã hội.
Thời kỳ Internet và Web1.0: Từ những năm 1990 đến đầu những năm 2000, sự xuất hiện của Internet đã làm cho việc truyền thông tin trở nên rộng rãi và tức thì hơn. Thời kỳ Web1.0 chủ yếu bao gồm các trang web tĩnh, nội dung chủ yếu là sự truyền đạt một chiều từ chính thức đến người dùng, người dùng không thể chủ động tham gia vào việc sáng tạo nội dung, tính xã hội tương đối thấp.
Web2.0 và sự trỗi dậy của mạng xã hội: Từ giữa những năm 2000 đến nay, với sự trỗi dậy của Web2.0, đã xuất hiện các nền tảng mạng xã hội tương tác hơn và có sự tham gia của người dùng, như Facebook, X và YouTube. Những nền tảng này cung cấp nhiều nội dung do người dùng tạo ra và các chức năng xã hội hơn, trở thành công cụ chính cho việc giao tiếp, chia sẻ và tương tác hàng ngày của mọi người.
Web3.0 và mạng xã hội phi tập trung: Gần đây, với sự phát triển của công nghệ blockchain và tiền điện tử, đã xuất hiện các nền tảng mạng xã hội Web3.0 chú trọng hơn đến tính phi tập trung, bảo vệ quyền riêng tư và kiểm soát của người dùng. Những nền tảng này cố gắng giải quyết các vấn đề tồn tại trong mạng xã hội Web2.0, như quyền riêng tư dữ liệu, lọc thuật toán và tính xác thực của thông tin, đồng thời cung cấp trải nghiệm mạng xã hội an toàn và minh bạch hơn.
Dễ dàng nhận thấy, con người từ xưa đến nay đã có nhu cầu giao tiếp xã hội. Nhưng xét về bản chất, dù là giao tiếp trực tiếp, gửi thư bằng bồ câu hay khắc lên đá để gửi cho người khác, bản chất nhu cầu giao tiếp xã hội của con người không có nhiều thay đổi theo sự phát triển của thời đại, nhu cầu cốt lõi được tóm gọn trong bốn điểm sau:
Giữ liên kết và cảm giác thuộc về: Giao tiếp xã hội giúp mọi người cảm thấy có sự thuộc về, đáp ứng nhu cầu cảm xúc và tâm lý, xây dựng mối quan hệ gần gũi và nhận được sự hỗ trợ.
Học hỏi và trao đổi thông tin: Thông qua xã hội, mọi người có thể chia sẻ kinh nghiệm, kiến thức và thông tin, thúc đẩy học hỏi, phát triển và trưởng thành cá nhân.
Hợp tác và hỗ trợ: Giao tiếp giúp mọi người hợp tác, cộng tác, cùng nhau giải quyết vấn đề và đạt được mục tiêu chung.
Nhận thức xã hội và tự biểu đạt: Xã hội là cách mà mọi người thể hiện bản thân, xây dựng danh tính và nhận được sự công nhận.
2、Giải quyết nhu cầu "Nhanh, Tốt, Tiết kiệm" của mạng xã hội Web2
Sau giữa những năm 2000, mạng xã hội Web2 bắt đầu phát triển mạnh mẽ. Facebook trở thành một trong những người tiên phong, nó cung cấp cho người dùng các chức năng chia sẻ thông tin, hình ảnh, video, cập nhật trạng thái, và cho phép người dùng xây dựng mạng lưới xã hội. Sau đó, các nền tảng xã hội khác như X, YouTube, LinkedIn cũng lần lượt xuất hiện.
Mỗi nền tảng có những đặc điểm và tính năng khác nhau, như X với cách thức truyền tải tin nhắn tức thì và tương tác xã hội độc đáo, đã trở thành một nền tảng quan trọng cho việc truyền thông và thảo luận. Giới hạn 140 ký tự của nó giúp thông tin nhanh chóng được lan truyền, trở thành tâm điểm của tin tức và thảo luận chủ đề; YouTube như một nền tảng chia sẻ video, đã thay đổi cách mọi người xem và chia sẻ video, trở thành một nền tảng sáng tạo và chia sẻ nội dung rất phổ biến; LinkedIn tập trung vào mạng lưới nghề nghiệp, cung cấp một mạng lưới chuyên nghiệp cho phép người dùng xây dựng mối quan hệ nghề nghiệp, chia sẻ kinh nghiệm làm việc và mở rộng quan hệ; Instagram với tính năng chia sẻ hình ảnh mạnh mẽ và khả năng tương tác xã hội đã thu hút nhiều người dùng, trở thành một trong những nền tảng chính để chia sẻ hình ảnh và video.
Trong giai đoạn Web2, nhấn mạnh sự tham gia của người dùng, tương tác và tạo ra nội dung, các trang web đã chuyển từ việc hiển thị thông tin tĩnh sang nền tảng xã hội động và tương tác hơn, cho phép người dùng tạo và chia sẻ nội dung, từ văn bản và hình ảnh đơn giản đến video, blog và hồ sơ phong phú hơn. Với sự phát triển của internet di động và sự phổ biến của điện thoại thông minh, mọi người có thể truy cập các nền tảng mạng xã hội mọi lúc mọi nơi, thúc đẩy sự thuận tiện và tần suất của các hoạt động xã hội.
Và với sự gia tăng quy mô người dùng, mạng xã hội dần trở thành nền tảng chính cho hoạt động kinh doanh và quảng cáo, các doanh nghiệp và thương hiệu sử dụng mạng xã hội để thu hút người dùng và quảng bá sản phẩm, giá trị thị trường của các dự án xã hội cũng tăng vọt, trong đó công ty dẫn đầu Meta(, trước đây là Facebook), kể từ khi IPO vào năm 2012, giá trị thị trường đã tăng vọt, và vào năm 2021, giá trị thị trường đã vượt qua 1 nghìn tỷ USD.
Nhìn lại lịch sử phát triển của mạng xã hội Web2, bản chất của nhu cầu xã hội vẫn không thay đổi, sự thay đổi cốt lõi là cung cấp dịch vụ nhanh hơn, tiện lợi hơn và rẻ hơn. Facebook giúp mọi người kết bạn và chia sẻ thông tin nhanh hơn, X giúp mọi người nhanh chóng thấy tin tức nóng hổi và thảo luận tương tác ( so với báo chí và truyền hình ), LinkedIn đã biến việc kết nối xã hội tại nơi làm việc từ chỉ có thể giới thiệu trực tiếp sang kết bạn nghề nghiệp nhanh chóng trực tuyến... Về bản chất, sản phẩm xã hội của Web2 đáp ứng nhu cầu "nhanh, tốt, tiết kiệm" của xã hội.
3、khó khăn trong ngành xã hội truyền thống
Tuy nhiên, mạng xã hội Web2 cũng mang lại một số vấn đề, có thể tóm gọn vào hai khía cạnh là quyền sở hữu dữ liệu và tính tập trung:
Quyền sở hữu dữ liệu: Trong các sản phẩm mạng xã hội Web2, dữ liệu của người dùng không thuộc về chính họ, mà thuộc về nền tảng, điều này dẫn đến nhiều vấn đề.
Rò rỉ thông tin cá nhân: Dữ liệu người dùng bị thu thập và sử dụng một cách rộng rãi, dẫn đến rủi ro lộ bí mật cá nhân. Nền tảng có thể lạm dụng dữ liệu người dùng hoặc bán cho bên thứ ba, gây ra vấn đề rò rỉ bí mật và lạm dụng dữ liệu.
Giá trị không trả lại người dùng: Dữ liệu của người dùng giúp các nền tảng mạng xã hội thực hiện các hành động quảng cáo và tiếp thị chính xác, tuy nhiên người dùng lại không thể thu được lợi ích từ doanh thu, dẫn đến việc dữ liệu của người dùng bị các nền tảng lợi dụng.
Không thể đa nền tảng: Do dữ liệu của người dùng thuộc về nền tảng chứ không phải bản thân họ, nên khi đăng ký trên các mạng xã hội khác nhau thường phải bắt đầu từ 0, thông tin như danh thiếp xã hội của bản thân không thể lưu thông trên nhiều nền tảng xã hội, mỗi nền tảng xã hội đều trở thành một hòn đảo.
Trong môi trường xã hội Web2, nhiều người sáng tạo phản hồi rằng sau khi tạo ra phần lớn giá trị, họ hoàn toàn không nhận được khoản thù lao xứng đáng, hoặc chỉ nhận được một phần rất nhỏ. Có thể xây dựng thương hiệu cá nhân trên các nền tảng mạng xã hội, nhưng lại không có quyền sở hữu và kiểm soát dữ liệu và giá trị của nội dung được tạo ra. Một khi X, Youtube xóa hồ sơ cá nhân, tất cả dữ liệu nội dung đã tích lũy sẽ bị mất.
Trung tâm hóa: Trong các sản phẩm xã hội Web2, nền tảng có quyền sử dụng nội dung một cách vô hạn.
Khả năng chống kiểm duyệt yếu: Do thông tin của Web2 đều được lưu trữ trên các máy chủ tập trung, dẫn đến việc quyền tự do ngôn luận không thể thực hiện trong nhiều ứng dụng ở nhiều quốc gia do bị ảnh hưởng bởi các yếu tố chính trị, văn hóa, và ở một mức độ nào đó, quyền tự do biểu đạt bị tước đoạt. Dù là sự thay đổi liên tục của quy tắc X, việc cấm tài khoản, hay Facebook, tiktok, WeChat, trên các nền tảng tập trung, có quá nhiều hạn chế và ràng buộc tập trung, khiến người dùng chỉ có thể nhảy múa trong xiềng xích.
Mặc dù có những ứng dụng như Mammoth đang nỗ lực trong lĩnh vực phi tập trung, nhưng vẫn còn nhiều vấn đề không thể tránh khỏi. Mặc dù nhìn chung là phi tập trung, nhưng trong những máy chủ cụ thể, người dùng vẫn có nguy cơ bị nhà cung cấp máy chủ áp bức, bị bỏ rơi và bị cấm cản.
Ba, Phân tích sản phẩm ngành công nghiệp xã hội Web3
Đối mặt với nhiều vấn đề tồn tại trong xã hội Web2, các sản phẩm Web3 bắt đầu khám phá từ nhiều khía cạnh, từ tầng giao thức đến tầng ứng dụng, các dự án xã hội Web3 đang nở rộ để giải quyết những điểm đau khác nhau trong xã hội Web2.
Từ góc độ toàn ngành công nghiệp Web3 xã hội, ngành công nghiệp Web3 xã hội có thể được chia thành 4 phần chính: lớp ứng dụng, lớp giao thức, lớp blockchain và lớp lưu trữ. Trong đó, chuỗi riêng cho xã hội cung cấp L1 tùy chỉnh cho các ứng dụng xã hội để phục vụ tốt hơn cho nhu cầu của các ứng dụng xã hội, vì các ứng dụng xã hội cần nhiều trao đổi thông tin hơn so với các Dapps tài chính, do đó có yêu cầu cao hơn về TPS nhanh hơn cũng như các chức năng lưu trữ và chỉ mục; lớp lưu trữ được sử dụng để lưu trữ dữ liệu liên quan đến xã hội; lớp giao thức cung cấp các thành phần phát triển công cộng để giúp các nhóm xây dựng sản phẩm; lớp ứng dụng sẽ tham gia vào một kịch bản phân khúc dựa trên nhu cầu cụ thể.
Vì hiện tại toàn bộ lĩnh vực xã hội Web3 vẫn đang ở giai đoạn xác thực giá trị, nên nghiên cứu này chọn cách tiếp cận từ những điểm nhu cầu khác nhau của xã hội, nhằm phân tích các dự án xã hội Web3, và cố gắng phân tích toàn diện tình trạng phát triển của các loại dự án hiện tại.
1、Giá trị dữ liệu trả lại cho người dùng
Trong các sản phẩm mạng xã hội truyền thống, dữ liệu của người dùng được coi là tài sản của nền tảng chứ không phải là tài sản của chính người dùng. Trong trường hợp này, các nền tảng xã hội có thể sử dụng dữ liệu mà người dùng cung cấp để thực hiện quảng cáo mục tiêu chính xác và tiếp thị cá nhân hóa. Tuy nhiên, đáng tiếc là giá trị của những dữ liệu này không nhận được phản hồi và đền bù hợp lý, người dùng rất khó để thu lợi từ giá trị dữ liệu của chính mình. Trên thực tế, sự đóng góp dữ liệu của người dùng được coi là một dạng cung cấp không công, được nền tảng tự do sử dụng, dẫn đến tình trạng dữ liệu bị "khai thác miễn phí".
Trong chế độ này, bất kể giá trị nội dung do người sáng tạo tạo ra vẫn
Trang này có thể chứa nội dung của bên thứ ba, được cung cấp chỉ nhằm mục đích thông tin (không phải là tuyên bố/bảo đảm) và không được coi là sự chứng thực cho quan điểm của Gate hoặc là lời khuyên về tài chính hoặc chuyên môn. Xem Tuyên bố từ chối trách nhiệm để biết chi tiết.
9 thích
Phần thưởng
9
7
Đăng lại
Chia sẻ
Bình luận
0/400
CryptoTarotReader
· 08-12 22:24
Lại là hướng mới để Được chơi cho Suckers
Xem bản gốcTrả lời0
StableBoi
· 08-12 16:31
Lại sắp chơi đùa với mọi người bằng khái niệm mới à?
Xem bản gốcTrả lời0
AlphaLeaker
· 08-11 20:29
Một cái BTC thôi.
Xem bản gốcTrả lời0
ForkMaster
· 08-10 06:03
Cổ đồ ngốc, tôi đã tham gia Airdrop từ sớm rồi~
Xem bản gốcTrả lời0
AirDropMissed
· 08-10 05:57
web3 đã chết rồi phải không?
Xem bản gốcTrả lời0
ApyWhisperer
· 08-10 05:52
Thêm một cái không thơm sao
Xem bản gốcTrả lời0
FrontRunFighter
· 08-10 05:43
chỉ là một trò lừa đảo web3 khác ẩn mình sau những từ ngữ hoa mỹ... đã thấy trò lừa đảo này quá nhiều lần trong rừng sâu để mà nói thật
Thế kỷ mới của xã hội Web3: Khám phá toàn diện từ định nghĩa đến mô hình kinh doanh
Khám Phá Tương Lai Xã Hội Web3: Từ Định Nghĩa Đến Mô Hình Kinh Doanh, Rồi Đến Ảnh Hưởng Của Cuộc Cách Mạng AI
I. Giới thiệu: Định nghĩa và phát triển của mạng xã hội Web3
Web3 xã hội đang định hình lại cách chúng ta nhìn nhận mạng xã hội và cung cấp một loạt các giải pháp đổi mới. Dù là tài chính xã hội ( SocialFi ) hay xã hội phi tập trung ( Desoc ), Web3 xã hội đang tích cực khám phá những khả năng của mạng xã hội trong tương lai.
Nhìn lại sự phát triển của các sản phẩm mạng xã hội, các sản phẩm mạng xã hội Web2 như Facebook, X( Twitter), Instagram, WeChat... đã mang lại cho người dùng sự tiện lợi chưa từng có trong việc chia sẻ, tương tác và giao tiếp. Nhưng sự tiện lợi này cũng ẩn chứa một số khó khăn. Các nền tảng mạng xã hội Web2 thường tập trung kiểm soát dữ liệu người dùng, thiếu tính minh bạch và bảo vệ quyền riêng tư, và việc quản trị cũng như quyết định của nền tảng thường do một số thực thể tập trung kiểm soát. Ngoài ra, sự khuyến khích cho người sáng tạo cũng là một điểm gây tranh cãi của các sản phẩm mạng xã hội Web2.
Trong khi đó, mạng xã hội Web3 đang định nghĩa lại mạng xã hội theo một cách hoàn toàn mới. Mạng xã hội Web3 nhấn mạnh tính phi tập trung, quyền riêng tư và kiểm soát dữ liệu của người dùng, cũng như các cơ chế khuyến khích của kinh tế tiền điện tử, đã xuất hiện các giao thức và sản phẩm như Lens, CyberConnect, Farcaster, Phaver, Debox, friend.tech, và các khái niệm SocialFi kết hợp tài chính và xã hội, định hình lại diện mạo của mạng xã hội. Trong khi đó, Desoc tập trung vào việc xây dựng hệ sinh thái xã hội phi tập trung nhằm loại bỏ nhiều vấn đề tồn tại trong mạng xã hội Web2.
Mặc dù lĩnh vực Social đã được kỳ vọng sẽ là bước tiếp theo cho Mass Adoption trong một thời gian dài, nhưng từ khi ra đời đến nay vẫn chưa có ứng dụng quy mô lớn nào xuất hiện. Tương lai của Web3 xã hội sẽ như thế nào? Liệu những sản phẩm xã hội liên tiếp xuất hiện có phải chỉ là những hiện tượng nhất thời hay sẽ trở thành Mass Adoption tiếp theo? Bài nghiên cứu này sẽ đi sâu vào các khái niệm cốt lõi và giải pháp của Web3 xã hội, phân tích tình trạng phát triển, ưu điểm và thách thức của nó. Chúng ta sẽ trở về bản chất của xã hội, xem xét lĩnh vực Web3 xã hội, tiết lộ những ưu điểm và thách thức của chúng, và thảo luận về vai trò của chúng trong việc định nghĩa lại mạng xã hội.
Hai, Tại sao cần có mạng xã hội Web3?
1、Bản chất của xã hội không thay đổi theo sự phát triển của lịch sử.
Như đã đề cập trong cuốn "Lịch sử ngắn gọn về mạng xã hội" của Tom Standage, chúng ta thường nghĩ rằng mạng xã hội là một khái niệm mới nổi lên cùng với sự phát triển của internet và công nghệ số. Tuy nhiên, thực tế là con người đã luôn giao tiếp và truyền thông qua nhiều hình thức khác nhau. Từ những bức thư cổ đại, các quán cà phê cho đến các mạng xã hội hiện đại, bản chất của mạng xã hội không hề thay đổi, chỉ có hình thức và công cụ kỹ thuật của nó là luôn tiến hóa. Mạng xã hội là một sự mở rộng của đặc điểm con người, là cách chúng ta không ngừng theo đuổi sự kết nối và giao tiếp.
Quan sát từ các giai đoạn lịch sử khác nhau, công nghệ đã có ảnh hưởng đáng kể đến sự phát triển và tiến hóa của mạng xã hội, là một động lực thay đổi quan trọng.
Thời kỳ cổ đại và truyền thông truyền thống: Ở cổ đại, thư tín, bưu điện và các phương thức khác là các phương tiện giao tiếp chính. Với sự phát minh của kỹ thuật in, sách và báo chí trở thành công cụ chính trong việc truyền bá thông tin, nhưng phạm vi giao tiếp bị hạn chế bởi địa lý và tốc độ truyền thông.
Thời đại điện báo và điện thoại: Cuối thế kỷ 19 đến đầu thế kỷ 20, sự xuất hiện của điện báo đã rút ngắn thời gian truyền bá thông tin, sự phổ biến của điện thoại đã thay đổi cách giao tiếp qua khoảng cách xa, mọi người có thể trao đổi thông tin nhanh chóng hơn.
Thời đại phát thanh và truyền hình: Các phương tiện phát thanh và truyền hình của thế kỷ 20 đã thay đổi cách thức truyền thông đại chúng, cho phép thông tin được lan rộng hơn, hình thành văn hóa, chính trị và quan niệm xã hội.
Thời kỳ Internet và Web1.0: Từ những năm 1990 đến đầu những năm 2000, sự xuất hiện của Internet đã làm cho việc truyền thông tin trở nên rộng rãi và tức thì hơn. Thời kỳ Web1.0 chủ yếu bao gồm các trang web tĩnh, nội dung chủ yếu là sự truyền đạt một chiều từ chính thức đến người dùng, người dùng không thể chủ động tham gia vào việc sáng tạo nội dung, tính xã hội tương đối thấp.
Web2.0 và sự trỗi dậy của mạng xã hội: Từ giữa những năm 2000 đến nay, với sự trỗi dậy của Web2.0, đã xuất hiện các nền tảng mạng xã hội tương tác hơn và có sự tham gia của người dùng, như Facebook, X và YouTube. Những nền tảng này cung cấp nhiều nội dung do người dùng tạo ra và các chức năng xã hội hơn, trở thành công cụ chính cho việc giao tiếp, chia sẻ và tương tác hàng ngày của mọi người.
Web3.0 và mạng xã hội phi tập trung: Gần đây, với sự phát triển của công nghệ blockchain và tiền điện tử, đã xuất hiện các nền tảng mạng xã hội Web3.0 chú trọng hơn đến tính phi tập trung, bảo vệ quyền riêng tư và kiểm soát của người dùng. Những nền tảng này cố gắng giải quyết các vấn đề tồn tại trong mạng xã hội Web2.0, như quyền riêng tư dữ liệu, lọc thuật toán và tính xác thực của thông tin, đồng thời cung cấp trải nghiệm mạng xã hội an toàn và minh bạch hơn.
Dễ dàng nhận thấy, con người từ xưa đến nay đã có nhu cầu giao tiếp xã hội. Nhưng xét về bản chất, dù là giao tiếp trực tiếp, gửi thư bằng bồ câu hay khắc lên đá để gửi cho người khác, bản chất nhu cầu giao tiếp xã hội của con người không có nhiều thay đổi theo sự phát triển của thời đại, nhu cầu cốt lõi được tóm gọn trong bốn điểm sau:
2、Giải quyết nhu cầu "Nhanh, Tốt, Tiết kiệm" của mạng xã hội Web2
Sau giữa những năm 2000, mạng xã hội Web2 bắt đầu phát triển mạnh mẽ. Facebook trở thành một trong những người tiên phong, nó cung cấp cho người dùng các chức năng chia sẻ thông tin, hình ảnh, video, cập nhật trạng thái, và cho phép người dùng xây dựng mạng lưới xã hội. Sau đó, các nền tảng xã hội khác như X, YouTube, LinkedIn cũng lần lượt xuất hiện.
Mỗi nền tảng có những đặc điểm và tính năng khác nhau, như X với cách thức truyền tải tin nhắn tức thì và tương tác xã hội độc đáo, đã trở thành một nền tảng quan trọng cho việc truyền thông và thảo luận. Giới hạn 140 ký tự của nó giúp thông tin nhanh chóng được lan truyền, trở thành tâm điểm của tin tức và thảo luận chủ đề; YouTube như một nền tảng chia sẻ video, đã thay đổi cách mọi người xem và chia sẻ video, trở thành một nền tảng sáng tạo và chia sẻ nội dung rất phổ biến; LinkedIn tập trung vào mạng lưới nghề nghiệp, cung cấp một mạng lưới chuyên nghiệp cho phép người dùng xây dựng mối quan hệ nghề nghiệp, chia sẻ kinh nghiệm làm việc và mở rộng quan hệ; Instagram với tính năng chia sẻ hình ảnh mạnh mẽ và khả năng tương tác xã hội đã thu hút nhiều người dùng, trở thành một trong những nền tảng chính để chia sẻ hình ảnh và video.
Trong giai đoạn Web2, nhấn mạnh sự tham gia của người dùng, tương tác và tạo ra nội dung, các trang web đã chuyển từ việc hiển thị thông tin tĩnh sang nền tảng xã hội động và tương tác hơn, cho phép người dùng tạo và chia sẻ nội dung, từ văn bản và hình ảnh đơn giản đến video, blog và hồ sơ phong phú hơn. Với sự phát triển của internet di động và sự phổ biến của điện thoại thông minh, mọi người có thể truy cập các nền tảng mạng xã hội mọi lúc mọi nơi, thúc đẩy sự thuận tiện và tần suất của các hoạt động xã hội.
Và với sự gia tăng quy mô người dùng, mạng xã hội dần trở thành nền tảng chính cho hoạt động kinh doanh và quảng cáo, các doanh nghiệp và thương hiệu sử dụng mạng xã hội để thu hút người dùng và quảng bá sản phẩm, giá trị thị trường của các dự án xã hội cũng tăng vọt, trong đó công ty dẫn đầu Meta(, trước đây là Facebook), kể từ khi IPO vào năm 2012, giá trị thị trường đã tăng vọt, và vào năm 2021, giá trị thị trường đã vượt qua 1 nghìn tỷ USD.
Nhìn lại lịch sử phát triển của mạng xã hội Web2, bản chất của nhu cầu xã hội vẫn không thay đổi, sự thay đổi cốt lõi là cung cấp dịch vụ nhanh hơn, tiện lợi hơn và rẻ hơn. Facebook giúp mọi người kết bạn và chia sẻ thông tin nhanh hơn, X giúp mọi người nhanh chóng thấy tin tức nóng hổi và thảo luận tương tác ( so với báo chí và truyền hình ), LinkedIn đã biến việc kết nối xã hội tại nơi làm việc từ chỉ có thể giới thiệu trực tiếp sang kết bạn nghề nghiệp nhanh chóng trực tuyến... Về bản chất, sản phẩm xã hội của Web2 đáp ứng nhu cầu "nhanh, tốt, tiết kiệm" của xã hội.
3、khó khăn trong ngành xã hội truyền thống
Tuy nhiên, mạng xã hội Web2 cũng mang lại một số vấn đề, có thể tóm gọn vào hai khía cạnh là quyền sở hữu dữ liệu và tính tập trung:
Rò rỉ thông tin cá nhân: Dữ liệu người dùng bị thu thập và sử dụng một cách rộng rãi, dẫn đến rủi ro lộ bí mật cá nhân. Nền tảng có thể lạm dụng dữ liệu người dùng hoặc bán cho bên thứ ba, gây ra vấn đề rò rỉ bí mật và lạm dụng dữ liệu.
Giá trị không trả lại người dùng: Dữ liệu của người dùng giúp các nền tảng mạng xã hội thực hiện các hành động quảng cáo và tiếp thị chính xác, tuy nhiên người dùng lại không thể thu được lợi ích từ doanh thu, dẫn đến việc dữ liệu của người dùng bị các nền tảng lợi dụng.
Không thể đa nền tảng: Do dữ liệu của người dùng thuộc về nền tảng chứ không phải bản thân họ, nên khi đăng ký trên các mạng xã hội khác nhau thường phải bắt đầu từ 0, thông tin như danh thiếp xã hội của bản thân không thể lưu thông trên nhiều nền tảng xã hội, mỗi nền tảng xã hội đều trở thành một hòn đảo.
Trong môi trường xã hội Web2, nhiều người sáng tạo phản hồi rằng sau khi tạo ra phần lớn giá trị, họ hoàn toàn không nhận được khoản thù lao xứng đáng, hoặc chỉ nhận được một phần rất nhỏ. Có thể xây dựng thương hiệu cá nhân trên các nền tảng mạng xã hội, nhưng lại không có quyền sở hữu và kiểm soát dữ liệu và giá trị của nội dung được tạo ra. Một khi X, Youtube xóa hồ sơ cá nhân, tất cả dữ liệu nội dung đã tích lũy sẽ bị mất.
Khả năng chống kiểm duyệt yếu: Do thông tin của Web2 đều được lưu trữ trên các máy chủ tập trung, dẫn đến việc quyền tự do ngôn luận không thể thực hiện trong nhiều ứng dụng ở nhiều quốc gia do bị ảnh hưởng bởi các yếu tố chính trị, văn hóa, và ở một mức độ nào đó, quyền tự do biểu đạt bị tước đoạt. Dù là sự thay đổi liên tục của quy tắc X, việc cấm tài khoản, hay Facebook, tiktok, WeChat, trên các nền tảng tập trung, có quá nhiều hạn chế và ràng buộc tập trung, khiến người dùng chỉ có thể nhảy múa trong xiềng xích.
Mặc dù có những ứng dụng như Mammoth đang nỗ lực trong lĩnh vực phi tập trung, nhưng vẫn còn nhiều vấn đề không thể tránh khỏi. Mặc dù nhìn chung là phi tập trung, nhưng trong những máy chủ cụ thể, người dùng vẫn có nguy cơ bị nhà cung cấp máy chủ áp bức, bị bỏ rơi và bị cấm cản.
Ba, Phân tích sản phẩm ngành công nghiệp xã hội Web3
Đối mặt với nhiều vấn đề tồn tại trong xã hội Web2, các sản phẩm Web3 bắt đầu khám phá từ nhiều khía cạnh, từ tầng giao thức đến tầng ứng dụng, các dự án xã hội Web3 đang nở rộ để giải quyết những điểm đau khác nhau trong xã hội Web2.
Từ góc độ toàn ngành công nghiệp Web3 xã hội, ngành công nghiệp Web3 xã hội có thể được chia thành 4 phần chính: lớp ứng dụng, lớp giao thức, lớp blockchain và lớp lưu trữ. Trong đó, chuỗi riêng cho xã hội cung cấp L1 tùy chỉnh cho các ứng dụng xã hội để phục vụ tốt hơn cho nhu cầu của các ứng dụng xã hội, vì các ứng dụng xã hội cần nhiều trao đổi thông tin hơn so với các Dapps tài chính, do đó có yêu cầu cao hơn về TPS nhanh hơn cũng như các chức năng lưu trữ và chỉ mục; lớp lưu trữ được sử dụng để lưu trữ dữ liệu liên quan đến xã hội; lớp giao thức cung cấp các thành phần phát triển công cộng để giúp các nhóm xây dựng sản phẩm; lớp ứng dụng sẽ tham gia vào một kịch bản phân khúc dựa trên nhu cầu cụ thể.
Vì hiện tại toàn bộ lĩnh vực xã hội Web3 vẫn đang ở giai đoạn xác thực giá trị, nên nghiên cứu này chọn cách tiếp cận từ những điểm nhu cầu khác nhau của xã hội, nhằm phân tích các dự án xã hội Web3, và cố gắng phân tích toàn diện tình trạng phát triển của các loại dự án hiện tại.
1、Giá trị dữ liệu trả lại cho người dùng
Trong các sản phẩm mạng xã hội truyền thống, dữ liệu của người dùng được coi là tài sản của nền tảng chứ không phải là tài sản của chính người dùng. Trong trường hợp này, các nền tảng xã hội có thể sử dụng dữ liệu mà người dùng cung cấp để thực hiện quảng cáo mục tiêu chính xác và tiếp thị cá nhân hóa. Tuy nhiên, đáng tiếc là giá trị của những dữ liệu này không nhận được phản hồi và đền bù hợp lý, người dùng rất khó để thu lợi từ giá trị dữ liệu của chính mình. Trên thực tế, sự đóng góp dữ liệu của người dùng được coi là một dạng cung cấp không công, được nền tảng tự do sử dụng, dẫn đến tình trạng dữ liệu bị "khai thác miễn phí".
Trong chế độ này, bất kể giá trị nội dung do người sáng tạo tạo ra vẫn