Cuộc chiến thuế toàn cầu leo thang gây ra biến động thị trường, chỉ số sợ hãi tăng vọt
Năm 2025, cấu trúc thương mại toàn cầu trải qua những biến đổi lớn. Một cuộc chiến thuế quan chưa từng có bùng nổ, gần như tất cả các hàng hóa của các quốc gia đều bị áp thuế ít nhất 10%. Đối với khoảng 60 quốc gia có thâm hụt thương mại lớn với Mỹ, họ phải đối mặt với rào cản thuế quan cao hơn. Biện pháp này đã gây ra sự chấn động mạnh mẽ trên thị trường toàn cầu, ảnh hưởng chủ yếu đến các khía cạnh sau:
Chi phí doanh nghiệp tăng, kỳ vọng lợi nhuận thu hẹp
Chuỗi cung ứng toàn cầu bị gián đoạn nghiêm trọng, bất ổn kinh tế gia tăng
Rủi ro chiến tranh thương mại mở rộng, các quốc gia có thể thực hiện các biện pháp thuế quan trả đũa.
Trong bối cảnh môi trường kinh tế phức tạp này, các nhà tham gia thị trường vốn đang điều chỉnh chiến lược đầu tư.
Giảm phân bổ vào tài sản rủi ro như cổ phiếu, tiền điện tử.
Tăng tỷ lệ của tài sản trú ẩn như vàng, đô la Mỹ, yên Nhật.
Dự đoán sự biến động của thị trường tăng cao, dẫn đến chỉ số VIX tăng mạnh.
Sự phản ứng dây chuyền do việc tăng thuế quan gây ra bao gồm tăng chi phí, hỗn loạn chuỗi cung ứng toàn cầu, gia tăng rủi ro trả đũa, giảm bớt mong muốn đầu tư và dòng vốn trú ẩn, cuối cùng dẫn đến thị trường rơi vào trạng thái hoảng loạn.
Cần lưu ý rằng vào ngày 7 tháng 4, chỉ số sợ hãi VIX đã có lúc tăng vọt lên 60, đạt mức cao kỷ lục trong lịch sử. Giá trị này có ý nghĩa đặc biệt, trong quá khứ chỉ có ba trường hợp cực đoan xảy ra chỉ số VIX cao như vậy, trong đó lần gần nhất là vào ngày 5 tháng 8 năm 2024, và lần đầu tiên phải trở về thời kỳ bùng phát đại dịch COVID-19 vào năm 2020.
Chỉ số VIX hiện đã đạt đến mức độ cực đoan lịch sử, điều này cung cấp cho chúng ta một tham chiếu quan trọng để giải thích xu hướng thị trường. Vậy, chúng ta nên làm thế nào để sử dụng chỉ số VIX để dự đoán xu hướng thị trường?
Phân tích chỉ số VIX
Chỉ số VIX được tính toán dựa trên giá quyền chọn của chỉ số S&P 500, phản ánh kỳ vọng của thị trường về sự biến động trong 30 ngày tới. Nó được coi là một chỉ số quan trọng để đo lường sự không chắc chắn và tâm lý hoảng loạn của thị trường.
Nói tóm lại, chỉ số VIX càng cao có nghĩa là thị trường kỳ vọng sự biến động trong tương lai càng mạnh mẽ, tâm lý hoảng loạn càng nặng nề; ngược lại, chỉ số VIX càng thấp thì cho thấy thị trường tương đối bình tĩnh, niềm tin của nhà đầu tư khá mạnh. Dữ liệu lịch sử cho thấy chỉ số VIX thường tăng vọt khi thị trường chứng khoán giảm mạnh, và giảm khi thị trường chứng khoán tăng trưởng ổn định. Chính vì mối quan hệ ngược chiều này với thị trường chứng khoán, chỉ số VIX còn được gọi là "chỉ số hoảng sợ" hoặc nhiệt kế tâm lý của thị trường.
Trong điều kiện bình thường, chỉ số VIX duy trì dưới 15-20 được coi là ở khu vực bình tĩnh. Khi VIX vượt qua 25, điều này cho thấy thị trường bắt đầu xuất hiện sự hoảng loạn rõ rệt; nếu vượt quá 35, thì có nghĩa là thị trường rơi vào trạng thái hoảng loạn cực độ. Trong các sự kiện cực đoan như khủng hoảng tài chính hoặc bùng phát dịch bệnh, chỉ số VIX thậm chí có thể vượt qua 50, phản ánh tâm lý tránh rủi ro cực độ của thị trường. Do đó, qua việc quan sát sự thay đổi của chỉ số VIX, các nhà đầu tư có thể thấu hiểu mức độ mạnh yếu của tâm lý tránh rủi ro hiện tại trên thị trường, từ đó cung cấp tham khảo cho việc điều chỉnh chiến lược đầu tư.
Khu vực hoảng loạn biến động cao: VIX ≥ 30
Khi chỉ số VIX vượt quá 30, điều này thường có nghĩa là thị trường đang ở trong giai đoạn sợ hãi hoặc hoảng loạn cao độ. Tình huống này thường đi kèm với sự sụt giảm mạnh của thị trường chứng khoán, nhưng dữ liệu lịch sử cho thấy, sau khi trải qua nỗi sợ hãi cực độ, thị trường thường xuất hiện sự phục hồi.
Trong khoảng thời gian từ 2018 đến 2024, có khoảng hơn mười lần sự kiện VIX đóng cửa vượt mốc 30. Những ví dụ điển hình bao gồm cơn bão biến động vào tháng 2 năm 2018, đợt bán tháo trước Giáng sinh vào tháng 12 năm 2018, sự hoảng loạn do đại dịch vào tháng 2-3 năm 2020, cơn bão của nhà đầu tư nhỏ lẻ vào đầu năm 2021, và sự bất ổn thị trường vào đầu năm 2022 do tăng lãi suất và xung đột địa chính trị.
Phân tích dữ liệu cho thấy, trong vòng 7 ngày sau khi xảy ra các sự kiện hoảng loạn này, chỉ số S&P 500 thường có xu hướng phục hồi tích cực. Mức tăng trung bình khoảng 1.4%, và có khoảng 73% xác suất sẽ có sự tăng trưởng trong vòng 7 ngày sau sự kiện. Điều này cho thấy khi VIX tăng vọt lên trên 30 (vào vùng hoảng loạn), thị trường chứng khoán thường sẽ xuất hiện sự phục hồi kỹ thuật trong thời gian ngắn.
Bitcoin có xu hướng phục hồi mạnh sau khi trải qua sự hoảng loạn cực đoan. Dữ liệu thống kê cho thấy, mức tăng trung bình của BTC trong vòng 7 ngày khoảng 10%, với tỷ lệ thắng khoảng 75-80%. Ví dụ, vào tháng 2 năm 2022, chỉ số VIX vượt mốc 30 do khủng hoảng địa chính trị, Bitcoin sau đó đã tăng hơn 20% trong vòng một tuần, cho thấy hiện tượng phục hồi tương tự như sự giảm bớt cảm xúc phòng ngừa của thị trường chứng khoán.
Đỉnh điểm hoảng loạn cực đoan: VIX ≥ 40
Nâng tiêu chuẩn lên VIX ≥ 40 (sự hoảng sợ cực độ), các sự kiện đủ điều kiện là rất hiếm trong khoảng thời gian từ 2018 đến 2024. Thực tế, chỉ có ngày 5 tháng 2 năm 2018, và vào ngày 28 tháng 2 năm 2020, sự sụt giảm do đại dịch đã khiến VIX đóng cửa vượt qua 40 (lần đầu tiên trong bốn năm), sau đó VIX đã có lúc tăng vọt lên mức chưa từng có là 82 điểm vào tháng 3.
Do số mẫu rất ít, kết quả thống kê chỉ có tính tham khảo: Sau sự kiện năm 2020, chỉ số S&P 500 đã tăng nhẹ khoảng 0,6% trong vòng 7 ngày (thị trường biến động dữ dội trong tuần đó nhưng có chút hồi phục kỹ thuật), trong khi BTC tăng khoảng 7%. Về tỷ lệ thắng, cả hai đều đạt 100%, nhưng chỉ do sự tăng giá từ một sự kiện đơn lẻ (không đảm bảo rằng các tình huống tương tự trong tương lai sẽ tăng giá). Nói chung, khi VIX đạt trên 40, giá trị cực đoan lịch sử thường có nghĩa là áp lực bán do sự sợ hãi cực độ của thị trường đã gần đạt đỉnh, sau đó cơ hội hồi phục ngắn hạn thường cao hơn, và nhìn từ chu kỳ lớn hơn thì đây đều là những mức thấp tương đối.
Mặc dù về mặt thống kê, hiệu suất ngắn hạn sau sự hoảng loạn cực đoan có thiên hướng tích cực, nhưng số mẫu ít ỏi có nghĩa là độ không chắc chắn cao, cộng với việc vào thời điểm đó, sự liên kết giữa Bitcoin và cổ phiếu Mỹ không giống như hiện tại là rất chặt chẽ. Trong thực tế, VIX trên 40 thường là tín hiệu xác nhận thị trường đang ở trạng thái hoảng loạn cực đoan, và diễn biến thị trường sau đó vẫn cần phải được đánh giá dựa trên thông tin cơ bản.
Khoảng dao động thấp: VIX ≤ 15
Khi chỉ số VIX giảm xuống dưới 15, thường đại diện cho thị trường ở trạng thái tương đối yên tĩnh. Tâm lý nhà đầu tư khá lạc quan, nhu cầu phòng ngừa rủi ro thấp. Nhưng lúc này, xu hướng tiếp theo không rõ ràng đồng nhất như khi VIX cao:
Trong khoảng thời gian từ 2018 đến 2024, chỉ số VIX đã nhiều lần giảm xuống dưới 15, chẳng hạn như vào đầu năm 2019 sau khi thị trường chứng khoán phục hồi mạnh mẽ, vào cuối năm 2019 trong giai đoạn thị trường ổn định, giữa năm 2021 trong giai đoạn thị trường chứng khoán tăng trưởng, và vào giữa năm 2023. Trong những thời kỳ này, độ biến động của thị trường ở mức thấp hơn mức lịch sử.
Hiệu suất của chỉ số S&P 500: Trong vòng 7 ngày sau điểm sự kiện khi VIX cực thấp, tỷ suất sinh lợi trung bình của S&P 500 khoảng +0.8%, tỷ lệ thắng khoảng 60-75% (hơi cao hơn xác suất ngẫu nhiên). Tổng thể, trong môi trường biến động thấp, chỉ số chứng khoán thường duy trì đà tăng nhẹ hoặc dao động nhỏ. Ví dụ, trong tuần sau khi VIX giảm xuống dưới 15 vào tháng 10 năm 2019, S&P 500 cơ bản giữ ổn định và tăng nhẹ; vào tháng 7 năm 2023, khi VIX ở mức khoảng 13, chỉ số tiếp tục tăng nhẹ khoảng 2% trong tuần tiếp theo. Điều này cho thấy VIX thấp không nhất thiết dẫn đến điều chỉnh ngay lập tức, thị trường có thể tiếp tục duy trì xu hướng tăng trong một thời gian. Tuy nhiên, cần cảnh giác rằng độ biến động cực thấp thường ẩn chứa sự tự mãn của thị trường, một khi gặp phải tin xấu bất ngờ, biến động và mức giảm có thể tăng mạnh.
Diễn biến của Bitcoin trong thời kỳ VIX thấp thiếu hướng đi rõ ràng. Thống kê cho thấy tỷ lệ tăng trưởng trung bình 7 ngày chỉ khoảng +2%, tỷ lệ thắng trong việc tăng giá khoảng 60%. Đôi khi, thời kỳ VIX thấp yên tĩnh trùng hợp với giai đoạn thị trường bò của BTC (chẳng hạn như mùa xuân năm 2019, VIX thấp đi kèm với sự tăng trưởng mạnh của BTC); nhưng cũng có lúc trong thời kỳ VIX thấp, BTC lại có xu hướng điều chỉnh (ví dụ như đầu năm 2018, khi VIX duy trì ở mức thấp, Bitcoin đang trong xu hướng giảm do bong bóng vỡ).
Do đó, chỉ số VIX thấp không có giá trị tham khảo rõ ràng cho dự đoán xu hướng tiếp theo của BTC, mà phải kết hợp với tâm lý vốn và chu kỳ của chính thị trường tiền điện tử.
Nhìn chung, khi VIX ở mức dưới 15, S&P 500 thường tiếp tục xu hướng hiện tại (trong hầu hết các trường hợp là tăng từ từ), nhưng mức tăng và tỷ lệ thắng đều rõ ràng thấp hơn so với sự phục hồi sau cơn hoảng loạn. Trong khi đó, BTC trong môi trường này thiếu mô hình phản ứng thống nhất, cho thấy sự biến động thấp của thị trường truyền thống không nhất thiết có nghĩa là thị trường tiền điện tử đồng bộ.
Kết luận: Rủi ro và cơ hội song hành
Khi VIX tăng vọt lên vùng 30-40, có thể có rủi ro ngắn hạn, nhưng cũng chứa đựng cơ hội đảo chiều tiềm năng. BTC thường giảm đồng bộ trong cơn bán tháo hoảng loạn, nhưng khi cảm xúc hoảng loạn lắng xuống, sự bán tháo thái quá tích lũy các vị thế bán dễ dàng kích hoạt sự phục hồi kỹ thuật mạnh mẽ. Nếu quan sát thấy VIX bắt đầu đạt đỉnh và giảm xuống (từ 35 từ từ về dưới 30), có thể là thời điểm tiềm năng để mua BTC ngắn hạn. Tuy nhiên, cần phải đánh giá mức độ nghiêm trọng của sự kiện đó, nếu là sự bùng nổ rủi ro tài chính lớn, thị trường có thể tiếp tục giảm sâu.
Khi VIX ≥ 40, điều này có nghĩa là thị trường rơi vào trạng thái hoảng loạn cực độ, bao gồm khả năng cạn kiệt thanh khoản, rút vốn lớn, v.v. Xác suất BTC sụt giảm mạnh trong ngắn hạn là rất cao, nhưng thường sau một hai tuần nếu nỗi lo âu giảm bớt, dự đoán mức phục hồi của BTC cũng sẽ tương đối ấn tượng. Trong môi trường này, khuyến nghị các nhà đầu tư lướt sóng nên duy trì mức kiểm soát rủi ro cao, tuân thủ chặt chẽ lệnh cắt lỗ, vì "liếm máu trên lưỡi dao" đồng thời, lợi nhuận và rủi ro đều tồn tại. Nhìn từ chu kỳ lớn, đây thường là những điểm tương đối thấp.
Khi VIX ≤ 15, thị trường thường ở trạng thái tự nhiên. Việc BTC có tăng hay không thường phụ thuộc vào chu kỳ của thị trường tiền điện tử, tình hình vốn hoặc xu hướng kỹ thuật của nó. Trong môi trường quá yên tĩnh, cần chú ý đến khả năng xuất hiện biến số bất ngờ hoặc sự kiện thiên nga đen, VIX có thể nhanh chóng tăng vọt, và BTC cũng có thể theo đó điều chỉnh giảm. Có thể xem xét giữ một phần tiền mặt/đồng ổn định như dự phòng trong thời gian này, luôn theo dõi diễn biến rủi ro.
Khu vực giữa của VIX 15-30 thường được coi là "biên độ biến động bình thường". BTC cũng sẽ bị ảnh hưởng bởi chu kỳ tiền điện tử và tình hình tài chính vĩ mô, lúc này VIX có thể được coi là chỉ báo hỗ trợ. Nếu VIX từ 20 tăng lên gần 30, điều này cho thấy sự hoảng loạn đang dâng lên, cần phải phòng ngừa rủi ro một cách hợp lý; ngược lại, nếu VIX từ 25 giảm dần xuống dưới 20, thì điều này cho thấy sự hoảng loạn đã giảm bớt, BTC có thể tương đối ổn định.
Hiện tại VIX đang ở mức 50, đối mặt với sự không chắc chắn của chính sách thuế quan Mỹ, tâm lý thị trường vẫn đang ở trạng thái hoảng loạn cực độ. Tuy nhiên, thị trường thường nảy sinh trong sự tuyệt vọng.
Nhìn lại thời kỳ đại dịch năm 2020, chỉ số VIX đã vượt qua 80, khi đó chỉ số S&P 500 khoảng 2300 điểm. Dù đã trải qua sự sụt giảm hoảng loạn gần đây, S&P 500 vẫn ở gần 5000 điểm, trong vòng năm năm vẫn đạt được hơn 100% lợi tức đầu tư. Trong cùng thời gian, Bitcoin lại ở điểm mua tuyệt vời, khi đó chỉ có 4800 đô la, trong khi đỉnh cao của đợt tăng giá này đạt 110000 đô la, tăng gần 25 lần.
Mỗi lần sụt giảm lớn thường đi kèm với việc định giá lại thị trường và dòng tiền, sự hỗn loạn có thể trở thành bậc thang cho sự tăng trưởng. Việc có thể tận dụng cơ hội này để đạt được phát triển vượt bậc là thách thức then chốt mà các nhà đầu tư đang phải đối mặt trong môi trường thị trường hiện tại.
Trang này có thể chứa nội dung của bên thứ ba, được cung cấp chỉ nhằm mục đích thông tin (không phải là tuyên bố/bảo đảm) và không được coi là sự chứng thực cho quan điểm của Gate hoặc là lời khuyên về tài chính hoặc chuyên môn. Xem Tuyên bố từ chối trách nhiệm để biết chi tiết.
19 thích
Phần thưởng
19
6
Đăng lại
Chia sẻ
Bình luận
0/400
NotAFinancialAdvice
· 07-24 02:32
Cắt lỗ Cắt lỗ còn phải cắt
Xem bản gốcTrả lời0
fomo_fighter
· 07-22 15:24
Ngày nào cũng kêu sập nhưng không thấy sập.
Xem bản gốcTrả lời0
metaverse_hermit
· 07-22 15:23
vix60? Thị trường sẽ bùng nổ lên đỉnh sao?
Xem bản gốcTrả lời0
MEVHunter
· 07-22 15:19
cuộc khủng hoảng tử thần đang tải... sẽ quay ngược lại sự biến động này
Xem bản gốcTrả lời0
CryptoTherapist
· 07-22 15:17
cảm thấy có những rung cảm chấn thương thị trường mạnh mẽ rn... đã đến lúc tổ chức một phiên trị liệu giao dịch tập thể fam
Xem bản gốcTrả lời0
AirdropCollector
· 07-22 14:57
Thị trường có nhiều lừa đảo, hãy tin vào bản thân.
VIX tăng vọt lên mức cao kỷ lục 60 - Phân tích chỉ số sợ hãi và xu hướng thị trường
Cuộc chiến thuế toàn cầu leo thang gây ra biến động thị trường, chỉ số sợ hãi tăng vọt
Năm 2025, cấu trúc thương mại toàn cầu trải qua những biến đổi lớn. Một cuộc chiến thuế quan chưa từng có bùng nổ, gần như tất cả các hàng hóa của các quốc gia đều bị áp thuế ít nhất 10%. Đối với khoảng 60 quốc gia có thâm hụt thương mại lớn với Mỹ, họ phải đối mặt với rào cản thuế quan cao hơn. Biện pháp này đã gây ra sự chấn động mạnh mẽ trên thị trường toàn cầu, ảnh hưởng chủ yếu đến các khía cạnh sau:
Trong bối cảnh môi trường kinh tế phức tạp này, các nhà tham gia thị trường vốn đang điều chỉnh chiến lược đầu tư.
Sự phản ứng dây chuyền do việc tăng thuế quan gây ra bao gồm tăng chi phí, hỗn loạn chuỗi cung ứng toàn cầu, gia tăng rủi ro trả đũa, giảm bớt mong muốn đầu tư và dòng vốn trú ẩn, cuối cùng dẫn đến thị trường rơi vào trạng thái hoảng loạn.
Cần lưu ý rằng vào ngày 7 tháng 4, chỉ số sợ hãi VIX đã có lúc tăng vọt lên 60, đạt mức cao kỷ lục trong lịch sử. Giá trị này có ý nghĩa đặc biệt, trong quá khứ chỉ có ba trường hợp cực đoan xảy ra chỉ số VIX cao như vậy, trong đó lần gần nhất là vào ngày 5 tháng 8 năm 2024, và lần đầu tiên phải trở về thời kỳ bùng phát đại dịch COVID-19 vào năm 2020.
Chỉ số VIX hiện đã đạt đến mức độ cực đoan lịch sử, điều này cung cấp cho chúng ta một tham chiếu quan trọng để giải thích xu hướng thị trường. Vậy, chúng ta nên làm thế nào để sử dụng chỉ số VIX để dự đoán xu hướng thị trường?
Phân tích chỉ số VIX
Chỉ số VIX được tính toán dựa trên giá quyền chọn của chỉ số S&P 500, phản ánh kỳ vọng của thị trường về sự biến động trong 30 ngày tới. Nó được coi là một chỉ số quan trọng để đo lường sự không chắc chắn và tâm lý hoảng loạn của thị trường.
Nói tóm lại, chỉ số VIX càng cao có nghĩa là thị trường kỳ vọng sự biến động trong tương lai càng mạnh mẽ, tâm lý hoảng loạn càng nặng nề; ngược lại, chỉ số VIX càng thấp thì cho thấy thị trường tương đối bình tĩnh, niềm tin của nhà đầu tư khá mạnh. Dữ liệu lịch sử cho thấy chỉ số VIX thường tăng vọt khi thị trường chứng khoán giảm mạnh, và giảm khi thị trường chứng khoán tăng trưởng ổn định. Chính vì mối quan hệ ngược chiều này với thị trường chứng khoán, chỉ số VIX còn được gọi là "chỉ số hoảng sợ" hoặc nhiệt kế tâm lý của thị trường.
Trong điều kiện bình thường, chỉ số VIX duy trì dưới 15-20 được coi là ở khu vực bình tĩnh. Khi VIX vượt qua 25, điều này cho thấy thị trường bắt đầu xuất hiện sự hoảng loạn rõ rệt; nếu vượt quá 35, thì có nghĩa là thị trường rơi vào trạng thái hoảng loạn cực độ. Trong các sự kiện cực đoan như khủng hoảng tài chính hoặc bùng phát dịch bệnh, chỉ số VIX thậm chí có thể vượt qua 50, phản ánh tâm lý tránh rủi ro cực độ của thị trường. Do đó, qua việc quan sát sự thay đổi của chỉ số VIX, các nhà đầu tư có thể thấu hiểu mức độ mạnh yếu của tâm lý tránh rủi ro hiện tại trên thị trường, từ đó cung cấp tham khảo cho việc điều chỉnh chiến lược đầu tư.
Khu vực hoảng loạn biến động cao: VIX ≥ 30
Khi chỉ số VIX vượt quá 30, điều này thường có nghĩa là thị trường đang ở trong giai đoạn sợ hãi hoặc hoảng loạn cao độ. Tình huống này thường đi kèm với sự sụt giảm mạnh của thị trường chứng khoán, nhưng dữ liệu lịch sử cho thấy, sau khi trải qua nỗi sợ hãi cực độ, thị trường thường xuất hiện sự phục hồi.
Trong khoảng thời gian từ 2018 đến 2024, có khoảng hơn mười lần sự kiện VIX đóng cửa vượt mốc 30. Những ví dụ điển hình bao gồm cơn bão biến động vào tháng 2 năm 2018, đợt bán tháo trước Giáng sinh vào tháng 12 năm 2018, sự hoảng loạn do đại dịch vào tháng 2-3 năm 2020, cơn bão của nhà đầu tư nhỏ lẻ vào đầu năm 2021, và sự bất ổn thị trường vào đầu năm 2022 do tăng lãi suất và xung đột địa chính trị.
Phân tích dữ liệu cho thấy, trong vòng 7 ngày sau khi xảy ra các sự kiện hoảng loạn này, chỉ số S&P 500 thường có xu hướng phục hồi tích cực. Mức tăng trung bình khoảng 1.4%, và có khoảng 73% xác suất sẽ có sự tăng trưởng trong vòng 7 ngày sau sự kiện. Điều này cho thấy khi VIX tăng vọt lên trên 30 (vào vùng hoảng loạn), thị trường chứng khoán thường sẽ xuất hiện sự phục hồi kỹ thuật trong thời gian ngắn.
Bitcoin có xu hướng phục hồi mạnh sau khi trải qua sự hoảng loạn cực đoan. Dữ liệu thống kê cho thấy, mức tăng trung bình của BTC trong vòng 7 ngày khoảng 10%, với tỷ lệ thắng khoảng 75-80%. Ví dụ, vào tháng 2 năm 2022, chỉ số VIX vượt mốc 30 do khủng hoảng địa chính trị, Bitcoin sau đó đã tăng hơn 20% trong vòng một tuần, cho thấy hiện tượng phục hồi tương tự như sự giảm bớt cảm xúc phòng ngừa của thị trường chứng khoán.
Đỉnh điểm hoảng loạn cực đoan: VIX ≥ 40
Nâng tiêu chuẩn lên VIX ≥ 40 (sự hoảng sợ cực độ), các sự kiện đủ điều kiện là rất hiếm trong khoảng thời gian từ 2018 đến 2024. Thực tế, chỉ có ngày 5 tháng 2 năm 2018, và vào ngày 28 tháng 2 năm 2020, sự sụt giảm do đại dịch đã khiến VIX đóng cửa vượt qua 40 (lần đầu tiên trong bốn năm), sau đó VIX đã có lúc tăng vọt lên mức chưa từng có là 82 điểm vào tháng 3.
Do số mẫu rất ít, kết quả thống kê chỉ có tính tham khảo: Sau sự kiện năm 2020, chỉ số S&P 500 đã tăng nhẹ khoảng 0,6% trong vòng 7 ngày (thị trường biến động dữ dội trong tuần đó nhưng có chút hồi phục kỹ thuật), trong khi BTC tăng khoảng 7%. Về tỷ lệ thắng, cả hai đều đạt 100%, nhưng chỉ do sự tăng giá từ một sự kiện đơn lẻ (không đảm bảo rằng các tình huống tương tự trong tương lai sẽ tăng giá). Nói chung, khi VIX đạt trên 40, giá trị cực đoan lịch sử thường có nghĩa là áp lực bán do sự sợ hãi cực độ của thị trường đã gần đạt đỉnh, sau đó cơ hội hồi phục ngắn hạn thường cao hơn, và nhìn từ chu kỳ lớn hơn thì đây đều là những mức thấp tương đối.
Mặc dù về mặt thống kê, hiệu suất ngắn hạn sau sự hoảng loạn cực đoan có thiên hướng tích cực, nhưng số mẫu ít ỏi có nghĩa là độ không chắc chắn cao, cộng với việc vào thời điểm đó, sự liên kết giữa Bitcoin và cổ phiếu Mỹ không giống như hiện tại là rất chặt chẽ. Trong thực tế, VIX trên 40 thường là tín hiệu xác nhận thị trường đang ở trạng thái hoảng loạn cực đoan, và diễn biến thị trường sau đó vẫn cần phải được đánh giá dựa trên thông tin cơ bản.
Khoảng dao động thấp: VIX ≤ 15
Khi chỉ số VIX giảm xuống dưới 15, thường đại diện cho thị trường ở trạng thái tương đối yên tĩnh. Tâm lý nhà đầu tư khá lạc quan, nhu cầu phòng ngừa rủi ro thấp. Nhưng lúc này, xu hướng tiếp theo không rõ ràng đồng nhất như khi VIX cao:
Trong khoảng thời gian từ 2018 đến 2024, chỉ số VIX đã nhiều lần giảm xuống dưới 15, chẳng hạn như vào đầu năm 2019 sau khi thị trường chứng khoán phục hồi mạnh mẽ, vào cuối năm 2019 trong giai đoạn thị trường ổn định, giữa năm 2021 trong giai đoạn thị trường chứng khoán tăng trưởng, và vào giữa năm 2023. Trong những thời kỳ này, độ biến động của thị trường ở mức thấp hơn mức lịch sử.
Hiệu suất của chỉ số S&P 500: Trong vòng 7 ngày sau điểm sự kiện khi VIX cực thấp, tỷ suất sinh lợi trung bình của S&P 500 khoảng +0.8%, tỷ lệ thắng khoảng 60-75% (hơi cao hơn xác suất ngẫu nhiên). Tổng thể, trong môi trường biến động thấp, chỉ số chứng khoán thường duy trì đà tăng nhẹ hoặc dao động nhỏ. Ví dụ, trong tuần sau khi VIX giảm xuống dưới 15 vào tháng 10 năm 2019, S&P 500 cơ bản giữ ổn định và tăng nhẹ; vào tháng 7 năm 2023, khi VIX ở mức khoảng 13, chỉ số tiếp tục tăng nhẹ khoảng 2% trong tuần tiếp theo. Điều này cho thấy VIX thấp không nhất thiết dẫn đến điều chỉnh ngay lập tức, thị trường có thể tiếp tục duy trì xu hướng tăng trong một thời gian. Tuy nhiên, cần cảnh giác rằng độ biến động cực thấp thường ẩn chứa sự tự mãn của thị trường, một khi gặp phải tin xấu bất ngờ, biến động và mức giảm có thể tăng mạnh.
Diễn biến của Bitcoin trong thời kỳ VIX thấp thiếu hướng đi rõ ràng. Thống kê cho thấy tỷ lệ tăng trưởng trung bình 7 ngày chỉ khoảng +2%, tỷ lệ thắng trong việc tăng giá khoảng 60%. Đôi khi, thời kỳ VIX thấp yên tĩnh trùng hợp với giai đoạn thị trường bò của BTC (chẳng hạn như mùa xuân năm 2019, VIX thấp đi kèm với sự tăng trưởng mạnh của BTC); nhưng cũng có lúc trong thời kỳ VIX thấp, BTC lại có xu hướng điều chỉnh (ví dụ như đầu năm 2018, khi VIX duy trì ở mức thấp, Bitcoin đang trong xu hướng giảm do bong bóng vỡ).
Do đó, chỉ số VIX thấp không có giá trị tham khảo rõ ràng cho dự đoán xu hướng tiếp theo của BTC, mà phải kết hợp với tâm lý vốn và chu kỳ của chính thị trường tiền điện tử.
Nhìn chung, khi VIX ở mức dưới 15, S&P 500 thường tiếp tục xu hướng hiện tại (trong hầu hết các trường hợp là tăng từ từ), nhưng mức tăng và tỷ lệ thắng đều rõ ràng thấp hơn so với sự phục hồi sau cơn hoảng loạn. Trong khi đó, BTC trong môi trường này thiếu mô hình phản ứng thống nhất, cho thấy sự biến động thấp của thị trường truyền thống không nhất thiết có nghĩa là thị trường tiền điện tử đồng bộ.
Kết luận: Rủi ro và cơ hội song hành
Khi VIX tăng vọt lên vùng 30-40, có thể có rủi ro ngắn hạn, nhưng cũng chứa đựng cơ hội đảo chiều tiềm năng. BTC thường giảm đồng bộ trong cơn bán tháo hoảng loạn, nhưng khi cảm xúc hoảng loạn lắng xuống, sự bán tháo thái quá tích lũy các vị thế bán dễ dàng kích hoạt sự phục hồi kỹ thuật mạnh mẽ. Nếu quan sát thấy VIX bắt đầu đạt đỉnh và giảm xuống (từ 35 từ từ về dưới 30), có thể là thời điểm tiềm năng để mua BTC ngắn hạn. Tuy nhiên, cần phải đánh giá mức độ nghiêm trọng của sự kiện đó, nếu là sự bùng nổ rủi ro tài chính lớn, thị trường có thể tiếp tục giảm sâu.
Khi VIX ≥ 40, điều này có nghĩa là thị trường rơi vào trạng thái hoảng loạn cực độ, bao gồm khả năng cạn kiệt thanh khoản, rút vốn lớn, v.v. Xác suất BTC sụt giảm mạnh trong ngắn hạn là rất cao, nhưng thường sau một hai tuần nếu nỗi lo âu giảm bớt, dự đoán mức phục hồi của BTC cũng sẽ tương đối ấn tượng. Trong môi trường này, khuyến nghị các nhà đầu tư lướt sóng nên duy trì mức kiểm soát rủi ro cao, tuân thủ chặt chẽ lệnh cắt lỗ, vì "liếm máu trên lưỡi dao" đồng thời, lợi nhuận và rủi ro đều tồn tại. Nhìn từ chu kỳ lớn, đây thường là những điểm tương đối thấp.
Khi VIX ≤ 15, thị trường thường ở trạng thái tự nhiên. Việc BTC có tăng hay không thường phụ thuộc vào chu kỳ của thị trường tiền điện tử, tình hình vốn hoặc xu hướng kỹ thuật của nó. Trong môi trường quá yên tĩnh, cần chú ý đến khả năng xuất hiện biến số bất ngờ hoặc sự kiện thiên nga đen, VIX có thể nhanh chóng tăng vọt, và BTC cũng có thể theo đó điều chỉnh giảm. Có thể xem xét giữ một phần tiền mặt/đồng ổn định như dự phòng trong thời gian này, luôn theo dõi diễn biến rủi ro.
Khu vực giữa của VIX 15-30 thường được coi là "biên độ biến động bình thường". BTC cũng sẽ bị ảnh hưởng bởi chu kỳ tiền điện tử và tình hình tài chính vĩ mô, lúc này VIX có thể được coi là chỉ báo hỗ trợ. Nếu VIX từ 20 tăng lên gần 30, điều này cho thấy sự hoảng loạn đang dâng lên, cần phải phòng ngừa rủi ro một cách hợp lý; ngược lại, nếu VIX từ 25 giảm dần xuống dưới 20, thì điều này cho thấy sự hoảng loạn đã giảm bớt, BTC có thể tương đối ổn định.
Hiện tại VIX đang ở mức 50, đối mặt với sự không chắc chắn của chính sách thuế quan Mỹ, tâm lý thị trường vẫn đang ở trạng thái hoảng loạn cực độ. Tuy nhiên, thị trường thường nảy sinh trong sự tuyệt vọng.
Nhìn lại thời kỳ đại dịch năm 2020, chỉ số VIX đã vượt qua 80, khi đó chỉ số S&P 500 khoảng 2300 điểm. Dù đã trải qua sự sụt giảm hoảng loạn gần đây, S&P 500 vẫn ở gần 5000 điểm, trong vòng năm năm vẫn đạt được hơn 100% lợi tức đầu tư. Trong cùng thời gian, Bitcoin lại ở điểm mua tuyệt vời, khi đó chỉ có 4800 đô la, trong khi đỉnh cao của đợt tăng giá này đạt 110000 đô la, tăng gần 25 lần.
Mỗi lần sụt giảm lớn thường đi kèm với việc định giá lại thị trường và dòng tiền, sự hỗn loạn có thể trở thành bậc thang cho sự tăng trưởng. Việc có thể tận dụng cơ hội này để đạt được phát triển vượt bậc là thách thức then chốt mà các nhà đầu tư đang phải đối mặt trong môi trường thị trường hiện tại.